Bốn "không" ở Singapore
Singapore là thành viên của Hiệp hội các nước ASEAN không chỉ được
ca ngợi là quốc gia có nền kinh tế phát triển mà còn được đánh giá có một Chính
phủ trong sạch. Singapore có bốn kinh nghiệm chống tham nhũng có hiệu quả.
1.Làm cho quan chức không dám tham nhũng.
Ở Singapore khi một người được tuyển vào làm
công chức, quan chức Chính phủ thì hằng tháng phải trích một phần tiền lương để
gửi tiết kiệm. Thoạt đầu trích 5%, sau tăng dần. Người có chức vụ càng cao, thì
phần trăm trích ra gửi tiết kiệm càng lớn, có thể lên tới vài chục phần trăm
lương tháng. Số tiền này do Nhà nước quản lý. Bất kỳ công chức, quan chức nào
phạm tội tham nhũng dù nhẹ ở mức xử phạt ra khỏi ngạch công chức thì toàn bộ số
tiền gửi tiết kiệm bị trưng thu.
Quan chức càng to thì số tiền bị
trưng thu càng lớn. Vì vậy, mỗi quan chức khi nảy ý định tham nhũng đều phải
tính toán: Nếu tham nhũng, nhận hối lộ mấy trăm, thậm chí cả ngàn đô mà bị tịch
thu hàng chục ngàn đô, bị sống trong hoàn cảnh không lương bổng cho đến lúc
chết thì mất lại nhiều hơn được. Vì thế, đại đa số chọn giải pháp không tham
nhũng; quan chức cấp càng cao, lương càng nhiều càng sợ không dám tham nhũng.
2. Làm cho quan chức không thể tham nhũng.
Chính phủ
Singapore quy định và thực hiện mỗi năm công chức, viên chức, quan
chức phải khai báo một lần với Nhà nước về tài sản của bản thân hoặc của
vợ (chồng) bao gồm: Tiền thu nhập, tiền gửi tiết kiệm, tiền cổ phiếu, đồ trang
sức, ô tô, nhà cửa… Những tài sản tăng lên phải khai rõ nguồn gốc, cái
gì không rõ nguồn gốc có thể coi là tham ô, tham nhũng. Nhà nước còn
quy định: Quan chức Chính phủ không được phép nợ nần; không được vay một khoản
tiền lớn vượt quá tổng ba tháng lương.
Singapore
có thị trường mua bán cổ phiếu, nhưng quan chức Chính phủ muốn mua cổ phiếu
phải được lãnh đạo cơ quan chủ quản đồng ý và chỉ được phép mua cổ phiếu của
công ty trong nước. Với cổ phiếu của các công ty nước ngoài đang kinh doanh ở
Singapore cũng được phép mua, nhưng với điều kiện các công ty đó không có quan
hệ lợi ích với Chính phủ. Công chức và quan chức Chính phủ không được phép đến
các sòng bạc, nhà chứa.
Luật Báo chí Singapore quy định
những điều khoản nhằm chống tham nhũng trong lĩnh vực này. Theo đó, các
nhà báo, ký giả muốn gửi bài viết của mình ra nước ngoài phải qua tổng biên tập
xem xét. Khi được trả tiền nhuận bút, nhà báo đó phải báo cáo với cơ quan chức
năng của Chính phủ trong vòng 7 ngày kể từ khi nhận được tiền, v.v...
3. Làm
cho quan chức không cần tham nhũng.
Singapore có chế độ trả lương chênh lệch khá
cao giữa quan chức cấp cao với cấp thấp, với công chức và giữa công chức với
nhân viên, công nhân. Thu nhập thấp nhất là người bảo mẫu mỗi tháng 400 đô la
(Singapore). Nữ công nhân lắp ráp điện tử mỗi tháng từ 600 đến 900 đô la. Công
chức cơ quan chính phủ tất cả đều tốt nghiệp đại học, lương khởi điểm khoảng 1.300
đô la. Cấp thứ trưởng lương tháng từ 10.000 đô la đến 20.000 đô la. Thủ tướng
lương tháng hơn 40.000 đô la (thời điểm năm 2000). Với mức lương như vậy, quan
chức đủ sống và chu cấp cho gia đình mà không cần tham nhũng. Hơn nữa cách trả
lương như vậy công chức và quan chức Chính phủ luôn có sự so sánh: Mình được
trả lương cao hơn người lao động bình thường rất nhiều. Nếu mình tham ô, tham
nhũng nữa thì là kẻ vô đạo lý, mất hết liêm, sỉ. Sự so sánh và tự vấn đó đã làm
cho quan chức tự tiêu hủy những tham vọng không trong sáng của mình.
4. Làm
cho quan chức không muốn tham nhũng.
ở Singapore muốn tham nhũng một thứ gì đó, dù
nhỏ cũng rất phiền hà. Ví dụ, khi khách nước ngoài đến Singapore, nếu họ muốn
tặng các quan chức nước chủ nhà một món quà để cảm ơn về sự đón tiếp và thắt
chặt mối quan hệ thì món quà đó phải mang ý nghĩa văn hóa với giá trị tiền
không nhiều. Món quà nào có giá trị 100 đô la Singapore trở lên là họ từ chối
hoặc phải xin phép lãnh đạo cơ quan, nếu đồng ý mới được nhận. Nhưng khi nhận
rồi lại phải báo cáo với lãnh đạo cơ quan xem xét. Nếu món quà đó có giá trị
tiền quá mức quy định và quan chức đó vẫn muốn nhận thì phải nộp tiền. Số tiền
nộp thêm đưa vào tài khoản quỹ “nộp phạt” của Chính phủ.
Chuyện kể rằng,
một phái đoàn quan chức của Chính phủ Singapore được cử sang một nước nọ để ký
một hiệp định liên doanh sản xuất. Nhận thấy hiệp định này đem lại nhiều lợi
ích cho mình, giới chức nước chủ nhà đã tặng những món quà lưu niệm có giá trị
cao cho quan chức đoàn Singapore. Bởi sự quá nhiệt thành của chủ nhà, họ không
sao từ chối được. Nhưng cứ nghĩ đến việc khi về nước lại mang quà biếu này đến
cơ quan khai báo, phải mua lại và chuyển tiền vào tài khoản quỹ “nộp phạt” thì
quả là phiền toái. Cả đoàn đều phải “đành lòng” viết thư cảm ơn và gửi lại quà ở sân bay
trước khi trở về Singapore.