Đoàn nhạc lễ con dâu con gái họ Bùi

ĐOÀN NHẠC LỄ ĐỘC NHẤT VÔ NHỊ

(BẢN THẢO: BÙI THỊ THÁI, BIÊN TẬP-BỔ SUNG: BÙI XUÂN VỊNH, ẢNH: BÙI XUÂN NGẬT)

     Đó là Đoàn nhạc lễ Con dâu con gái họ Bùi thôn An Quý, xã Cộng Hiền, huyện Vĩnh Bảo, TP Hải Phòng. Độc nhất vô nhị bởi vì cả nước không có dòng họ Bùi nào, không có bất cứ dòng họ nào khác có thể có một đoàn nhạc lễ như thế. Đoàn nhạc lễ toàn con dâu, con gái độ tuổi trên dưới 30 tổng số 120 người rất đều về mặt đội ngũ và cũng không kém xinh tươi trong lễ phục kiểu quân đội. Nhạc cụ chủ yếu là kèn đồng và trống chiêng. Trang phục là âu phục-lễ phục trắng, ca vát đỏ. mũ kê pi trắng, giày đen. Nghĩa là, nhìn chẳng khác nào một đoàn quân nhạc nhưng đoàn viên toàn là nữ. Về hình thức, đoàn đã tạo nên sự ngạc nhiên và thán phục đối với mọi người được chứng kiến. Nhưng hãy lắng nghe các bài biểu diễn của đoàn. Đoàn diễn cả nhạc mới lẫn nhạc dân tộc. Nhạc mới là các bài hành khúc mà đoàn quân nhạc thường diễn trong các ngày lễ trọng đại của Nhà nước. Nhạc dân tộc là các bài nhạc cúng lễ ở các đền và nhà thờ họ.

     Có được một tổ chức đặc biệt này, trước hết phải kể đến công sức và tài chính mà ông Bùi Minh Họa, người con họ Bùi của thôn An Quý, xã Cộng Hiền, Vĩnh Bảo-Hải Phòng đã bỏ ra. Từ hoàn cảnh gia đình gặp khó khăn, có hai anh trai tham gia quân đội vào chiến trường, bản thân thiệt thòi phải nghỉ học sớm từ năm 12 tuổi để đi làm thuê ở Tuyên Quang, Hà Giang, Cao Bằng đến năm 18 tuổi ông Họa về Hải Phòng làm công nhân và tiếp tục học bổ túc văn hóa. Từ cuộc đời mình, ông Họa có ước mơ làm gì đó cho con em dòng họ được học hành và cũng cho cả dòng họ khá giả lên, nên đã nẩy ra ý tưởng độc đáo này, tạo ra đội nhạc lễ, nhằm chọn vào con dâu, con gái (rất đều) để thực hiện (các đối tượng khác rất khó như thanh thiếu niên rất tản mạn và không ổn định) là những người đang bám ruộng đồng làm nông nghiệp. Ý tưởng hay nhưng phải có quân thực hiện. Nên có được đoàn nhạc lễ, còn phải kể đến sự ủng hộ nhiệt liệt của dòng họ Bùi thôn An Quý đồng ý cho nữ giới trẻ làm cái việc “xướng ca vô loài” mà xưa kia bà con không dễ đồng tình. Nhưng quan trọng hơn cả là vai trò các con dâu con gái họ Bùi thôn An Quý. Thật không dễ để các thôn nữ sẵn sàng dùng lễ phục kiểu quân đội, học nhạc, học thổi kèn đồng (loại nhạc hơi khá tốn sức) và biểu diễn trong dàn nhạc có chỉ huy. Giai đoạn đầu hơn 4 tháng, ông Họa bỏ tiền ra mua kèn đồng, trống lôi, mời thầy về dạy để đội nhạc kèn trống ra mắt nhân dịp Giỗ tổ họ Bùi thôn An Quý ngày 01/4/2011. Sau giỗ tổ, được sự trợ duyên của bác Bùi Cương Quyết-Trưởng họ chỉ đạo và vận động thêm mọi người chung tay công đức đóng góp để tiếp tục mời thầy đào tạo, mua sắm quần áo đồng phục, thêm trang thiết bị và rồi đội nhạc kèn thứ 2 ra đời. Đến nay, đã hình thành đoàn nhạc lễ của họ Bùi gồm hai đội nhạc kèn đồng, một đội trống lôi, một đội nhạc tế và ba đội tế, được Phòng Văn hóa huyện Vĩnh Bảo công nhận là đơn vị văn hóa và được phép làm dịch vụ văn hóa lễ hội. Trước hết, đoàn có nhiệm vụ phục vụ tế lễ và việc hiếu hỷ trong nội bộ dòng họ. Ngoài ra (chủ yếu), đoàn tạo quan hệ, làm dịch vụ phục vụ từ hiếu hỷ gia đình cho đến hội nghị, lễ hội các tổ chức họ hoặc tổ chức nhà nước các địa phương trong toàn huyện Vĩnh Bảo và thành phố Hải Phòng.      

     Tuy thành lập chưa lâu, làm dịch vụ cũng chưa nhiều, nhưng trong năm 2012, các con dâu-con gái đoàn nhạc lễ có có thu nhập thêm (ngoài làm ruộng) bình quân 2 triệu đồng/tháng. Để tạo điều kiện cho con dâu-con gái đoàn nhạc lễ đầu tư thêm sức lực cho việc làm dịch vụ lễ hội, họ Bùi thôn An Quý đã sắm máy cày, chuẩn bị mua máy cấy, máy gặt và đặt quyết tâm mua ô tô khách để chủ yếu sử dụng chuyên chở đoàn nhạc lễ đi các địa phương phục vụ lễ hội theo yêu cầu. Những khó khăn nhất ban đầu đã vượt qua, một số kết quả bước đầu đã đạt được. Với tâm huyết và sức lực còn tràn đầy của ông Bùi Minh Họa, sự ủng hộ nhiệt thành, hiệu quả của cả họ Bùi thôn An Quý, nhất là quyết tâm không hề giảm sút của đội ngũ con dâu-con gái đáng yêu quý của dòng họ, sự phát triển vững vàng của đoàn nhạc lễ con dâu-con gái độc nhất vô nhị này là đáng vững tin và làm nổi bật dòng họ không chỉ cho Cộng Hiền-Vĩnh Bảo-Hải Phòng mà còn cho dòng họ cả nước.

CHÙM ẢNH VỀ ĐOÀN NHẠC LỄ CON DÂU-CON GÁI THÔN AN QUÝ, XÃ CỘNG HIỀN, HUYỆN VĨNH BẢO VĨNH BẢO, TP HẢI PHÒNG